Амжилтанд хvрэхийн тулд мєрдєх 20 алтан дvрэм

1. Ажил хэрэгч зан. Цаг ягштал баримтлах, хурдан сэтгэх, тєлєвлєсєн л бол хийх.
2. Сайхан зан, эелдэг харилцаа. Бусад хvмvvс бухимдаж байсан ч биеэ барьж, юу ч болоогvй юм шиг хандах чадвар.
3. Соёлтой зан. Гэхдээ эелдэг байна гээд хэт ичээж "хайлж", дvр эсгэх хэрэггvй. Ийм хvнд хvмvvс хэтэрхий дургvй байдаг.
4. Бvх ажил, эд зvйл чинь дэс дараалан эмх цэгцтэй байх ёстой. Хамгийн наад зах нь хайсан юмаа шууд олохуйц, бvх зvйл чинь єєрийн гэсэн тогтсон байрлалтай байдаг.
5. Єєрийн гэсэн зарчим хуваарьтай байх. Та єєрєє хатуу мєрддєг хуваарь дэглэм байхгvй бол нэг ч ажил урагш ахихгvй.
6. Єєрєє хийж чадах зvйлийг бусдаар хийлгэх хэрэггvй. Хэрэв бусдаар хийлгэх шаардлага гарвал vргэлж араас нь санаа тавьж сурах.
7. Хэлсэн vгэндээ хvрэх. Хийж чадахгvй ажлаа амлах хэрэггvй. Нэгэнт амласан бол хий.
8. Том єргєн хvрээний ажил амжуулахыг хvсч байгаа бол хэвлэл мэдээлэлд гар татах хэрэггvй.
9. Эрсдэл ихтэй, єгєєж ихтэй ажлын хойноос улайран хєєцєлдсєнєєс бага ашигтай ч найдвартай, тогтвортой ажилд цагаа vр.
10. Ганц зvйлд бvх хєрєнгєєрєє хєрєнгє оруулж болохгvй.
11. Хvчээ тєвлєрvvлэх. Энэ бол ямар ч ажилд vйлчилдэг хууль. Хийе гэсэн зvйлдээ vнэхээр хvчээ дайчлан, анхаарлаа тєвлєрvvлэн ажиллаж байгаа хvн ийш тийш, хагас дутуу, хvчээ тарамдаж байгаа хvнээс ямагт илvv vр дvнд хvрдэг. Сайн чаддаг зvйлийнхээ араас амжилтанд хvртлээ ажилла.
12. Хамт ажиллагсдаа сонгохдоо анхаар. Та шаардлага тавьж чаддаг, эргvvлээд хариуцлага тооцож чаддаг тийм л хvнийг ажилд ав. Хамаатан садан гэр бvлийн хvмvvс хэзээ ч ажил хэргийн харилцааг нэгдvгээрт тавьж чаддаггvй.
13. Ємнє нь таны найз нєхдийн удирдлага дор ажиллаж байсан хvнийг хэзээ ч бvv ажилд ав. Тэр таны ч, бас найзын чинь ч ажилтан байсаар болно.
14. Тодорхой, маш тодорхой ярьж сурах.
15. Хэзээ ч юу ч хийхгvй, зvгээр сууж болохгvй.
16. Бусдын хэрэгт хошуу дvрэхгvй байх.
17. Ямар ч маргааны vеэр шууд хамааралгvй зvйлийг сєхєхгvйгээр "зєв" маргалдаж сурах.
18. Хэрэгцээтэй зvйлсээ vргэлж тэмдэглэж авч байх.
19. Бvх ажил vргэлж итгэлцэл дээр явагддаг. Хэн нэгэнд ямар нэгэн ажил даалгасан л бол итгэлээ бас хамт єгч байх.
20. Ямар ч зvйлийг эдийн засгийн утгаар нь харж сурах. Vрэлгэн, vр ашиггvй, хэрэггvй зvйлсийг ялгаж харж сурах. Байж чадах хэмжээнээсээ доогуур амьдрах нь дээгvvр амьдрахаас ямагт дээр гэдэг.
Мэдээллийн эх сурвалж: www.olloo.mn

Элэгний євчний vед єндєг идэхээс татгалзаарай

Єндєг нь хvний бие махбодид хялбар сайн шингэдэг учир эмчилгээний, сувилалын, хvvхдийн хоолонд єргєн хэрэглэдэг. Нэг ширхэг єндєг нь 250 гр махтай тэнцдэг байна. Бvх тєрлийн єндєгнєєс єргєн хэрэглэдэг бєгєєд тэжээллэг нь тахианы єндєг юм.

Єндгийг хэрэглэх:
-Сургуулийн ємнєх насны хvvхэд єдєр нэгээс илvvгvй, насанд хvрсэн хvн хоёроос илvvгvй єндєг хэрэглэвэл зохино.
-Цус багадалт, мэдрэлийн системийн євчин, ходоодны єрєвсєл, бєєрний єрєвсєлт євчний vед єндєгийг нэмvv хэрэглэхийг зєвшєєрдєг.
-Элэгний євчин болон тархины судас хатуурах євчний vед єндєгнєєс хэрэглээг хязгаарладаг.
-Сульдаа анеми /цус багадалт/ євчний vед єндєгний хальс ашигтай. Ер нь єндєгний хальсийг бvтэц нь яс шvдний бvтэцтэй маш адил бєгєєд чємєг тєлжихєд хэрэгтэй. Єндєгний хальсийг хvнсэндээ жижиглэж хоол хэрэглэхэд ямар нэгэн сєрєг vр дагаваргvй. Ялангуяа бага насны хvvхдэд нэг настайгаас эхлэж тахианы єндєгний хальсыг єгвєл яс бvрэлдэх процесс илvv эрчимтэй явагдаж, кальци биед саадгvй шингэдэг.

Сэтгэл хєдлєл

Сэтгэл хєдлєл бол бидний бие махбодь, бодол санааны маань салшгvй нэг хэсэг юм. Бидний сэтгэл хєдлєл нь маш нарийн эмзэг, мэдрэмтгий. Хvмvvс сэтгэл хєдлєлєє янз бvрээр илэрхийлдэг байна.

Жишээ нь: бахархах, баярлах, уйлах, уурлах, гомдох, дургvйцэх гэх мэт сэтгэл хєдлєлийн янз бvрийн илрэлvvд байдаг. Бид сэтгэл хєдлєлєє эерэгээр илэрхийлэх арга замуудаас сурах ёстой. Сэтгэл хєдлєлийг vндсэнд нь эерэг, сєрєг гэж хоёр ангилна.

Эерэг сэтгэл хєдлєл гэдэгт баярлах, бахархах, талархах, хvндэтгэх зэрэг орно. Сєрєг сэттэл хєдлєлд уурлах, уцаарлах, бухимдах, гомдох, дургvйцэх гэх мэт орно. Бахархах гэдэг нь аливаа юмны vнэ цэнэ, сайн сайхныг мэдэж, тvvнийгээ vнэлэх, хvндэтгэхийг хэлнэ. Хvн бvр єєрийн гэсэн бахархах зvйлстэй байдаг. Жишээ нь: бид єєрсдийн аав, ээж, ах, эгч, эмээ, євєє найз нєхєд болон эх орноороо бахархдаг. Мєн єєрийн зvс царай, гадаад тєрх, эрдэм мэдлэг, авъяас чадвараараа бахархана. Бахархаж байгаагаа хvмvvс царайны єнгє, дvр тєрх, дуу хоолой, vгээр илэрхийлж болдог. Жишээ нь: инээмсэглэж байгаад, -Ямар гоё юм бэ? Ямар сайхан юм бэ? гэх мэт vг хэллэгvvдийг ашиглаж болно.

Дургvйцэх гэдэг нь аливаа юм єєрт нь таалагдахгvй байгаа vед тvvнийгээ илэрхийлэхийг хэлнэ. Бахархах зvйлээс гадна хvмvvст ямар нэг юм тааламжгvй санагдах vе нэлээдгvй гардаг. Ийм vєдээ хvмvvс сэтгэл хєдлєлийн янз бvрийн илрэлийг гаргах нь бий. Жишээ нь: уурлах, хашхирах, бухимдах, vзэн ядах гэх мэт. Энэ vед хvмvvс янз бvрийн vг хэллэг, vйл хєдлєлийг хэрэглэдэг. Жишээ нь: эвгvй vг хэлэх, муухай харах гэх мэт. Тэр байдал нь бусад хvмvvст маш таагvй сэтгэгдэл тєрvvлдэгийг хvмvvс тэр бvр мэддэггvй. Тийм учраас хvмvvс та бvхэн ямар нэг юманд дургvйцэх сэтгэгдэл тєрсєн vед хэлж байгаа vг хэллэг, дуу авиандаа болгоомжтой хандаж, бусдад эвгvй сэтгэгдэл тєрvvлэхгvй байхыг хичээх хэрэгтэй.

Ýçýí õè÷ýýâýë...

Ìîíãîë÷óóä ýðò äýýð ¿åýñ õóãàöààã íàðààð õýìæèæ þìàíä îãò ÿàðäàãã¿é, öàã áàðüäàãã¿é õ¿ì¿¿ñ áèëýý. Ãýâ÷ 21-ð çóóíä á¿õ þì öàãààð õýìæèãäýõ áîëñîí òóë áèä õ¿ññýí õ¿ñýýã¿é öàã áàðüæ, öàãèéã àøèãëàæ ñóðàõ øààðäëàãàòàé áîëæ èðñýí.
Ìîíãîë çàëóóñûí ãîë àëäàà áîë öàãèéã ¿ð àøèãã¿é ºíãºðººõ, àëü áîëîõ èõ çàâòàé, òààâààðàà áàéõ äóðòàéä îðøèæ áàéäàã. Èõ äýýä ñóðãóóëü òºãñºã÷äèéí çàðèì íü ÷ ýíý äóòàãäëààñàà ñàëæ ÷àääàãã¿é. Ìàãàäã¿é ¿¿íèéã ýöýã ºâãºäèéí ãåíòýé ÷ õîëáîæ ÿðèõ áàéõ ë äàà. Ãýâ÷ ýçýí õè÷ýýâýë...ãýñýí ¿ã äýìèé íýã ãàðààã¿é áèç. Öàãèéã çºâ àøèãëàõàä, àìüäðàëàà ýìõ öýãöòýé áîëãîõîä áèä þóã àíõààðâàë çîõèõ òàëààð áÿöõàí çºâëºìæ õ¿ðãýæ áàéíà.
1. Çàëõóóðàë áîë áèäíèé íîìåð íýã äàéñàí ãýäãèéã ¿ðãýëæ ñàíàæ ÿâ. Á¿õíèéã ÿã ºíººäºð õèéæ ñóð.
2. Àéë õýñýæ óäààí ñóóõ, õýí íýãíèéã ìóóëàõ ãîî÷ëîõ çýðãýýð õîâ æèâ ÿðüæ ºíãºðººõ íü áèä ººðñäèéíõºº öàãèéã ñ¿éòãýæ áàéíà ãýäãèéã îéëãîõ õýðýãòýé.
3. ªºðòºº òîäîðõîé çîðèëãî òàâü. Òýð çîðèëãîä õ¿ðýõèéí òóëä õóâü õ¿íýýñ áàãàã¿é òýñâýð õàòóóæèë, çºâ õ¿ì¿¿æèë øààðäíà ãýäãèéã àíõààð.
4. Öàãèéã ìèíóò ñåêóíäýýð òºëºâëºæ ¿ð àøèãòàé çàðöóóëàõ
5. Ñàâàíãèéí äóóðü áîëîõ îëîí àíãèò êèíîã ¿çýõýýñ òàòãàëçàæ áàé.
6. Òåëåâèç ðàäèîãîîð áîëæ ºãâºë ººðòºº àøèãòàé ìýäýýëýë àâ÷ ñóð.
7. Ýìíýëýãò äóãààðëàæ ñóóõ ¿åäýý íîì óíøèõ, ìàøèíû áºãëºðºëä îðâîë ãàäààä ¿ã öýýæëýõ, äàñãàë á¿ð òàíä óðøèã òàòíà ãýäãèéã ñàíà.
8. Áàéñõèéãýýä ãýðò îðæ èðýýä õýíä ÷ õýðýãã¿é ñóë ÿðèà äýëãýäýã öàãèéí õóëãàé÷ íàéç íàðààñ ñàëàõ áîëñîí.
9. Àæèë õýðýã÷ áàéõûí òóëä àæèë õýðýã÷, íàéç íºõ人𠺺ðèé㺺 õ¿ðýýë¿¿ëýõ õýðýãòýé. Öàãèéí ¿íý öýíý ìýääýã õ¿í òàíû öàãèéã äýìõèé ¿ðýõã¿é.

ZIP /Онигоо/

Нээрээ хүнийг зиплэж /ZIP/ болно гэж байна лээ шүү.
- Хаана?
- Мэдээж Монголд.
- Яаж?
- Микронд чихээд л...
Онигоо унших бол энд дарна уу.

Биологийн цаг

Эрvvл цовоо амьдарахад хамгийн чухал зvйл бол бeх гэгч тухтай унтаж амрах явдал юм. Энэ амралт цаг бvрт eeр eeр байдаг ба хvний гэсэн тэр цаг бvрт дасан ажиллах бeгeeд eeрийн гэсэн зохицуулга дор ажилладаг. vvнийг биологийн цаг гэдэг байна.

01.00 Бvх нойрсох vе eнгeрч амархан сэрж eвчин мэдрэх нь илvvтэй болно.

02.00 Элэгнээс бусад эрхтэн бараг ажиллахгvй.Энэ vед унтахгvй бол кофе, цай, спиртийн зvйл ууж болохгvй. Аяга ус юм уу, сvv уу.

03.00 Цусны даралт хамгийн доод хэмжээнд хvрч судасны лугшилт амьсгаа удааширна.

04.00 Даралт бага. Тархи маш бага цусаар тэжээгдэнэ. Харин сонсгол их соргог байна. Энэ цагт нас баралт их байна.

05.00 Бeeр ажиллахгvй, нойр хeнгeн зуvдэлнэ. Энэ цагт босвол их сэргэлэн байна.

06.00 Даралт ихсэн зvрхний цохилт тvргэсч, судасны лугшилт олширно.

07.00 Биеийн дархлал хамгаалах чадвар хучтэй болно. Нян устгах чадвартай.

08.00 Гvйцэт амарч бие хорт бодисоос бvрэн чeлeeлeгдсeн байна. Энэ vед архи ууж болохгvй. Уувал элэгний ачаалал ихэснэ.

09.00 Сэтгэхvйн идэвх сайжирч eвчин мэдрэх нь багасна. Зvрх сайн ажиллана.

10.00 ажиллах чадвар сайжирна. Иймд нэнэ цагийг vр бvтээлтэй ашигла.

11.00 зvрх сэтгэхvй зохцон хэвийн сайн ажиллана.

12.00 бvх хvчийг дайчлах vе. Энэ цагт бvv хоолло. Нэг цагийн дараа хооллох хэрэгтэй.

13.00 Элэг амарч байна. Глюкоген цусанд бага зэрэг орно. Ажиллах идэвх буурч ядарна. Тvр амар.

14.00 Биеийн хvч тамир суларна.

15.00 Ажиллах чадвар сайжирна. Vнэрлэх, амтлах мэдрэхvй гоц сайн.

16.00 Цусанд сахарын хэмжээ ихсэнэ. Энэ нь eвчний шинж биш.

17.00 Хeдeлмeрийн бvтээмж eндeр.

18.00 биеийн eвчин мэдрэх чадвар буурч, сэтгэцийн сэргэг байдал алдагдана.

19.00 Даралт ихэсч сэтгэхvйн тонги байдал алдагдана. Толгой амархан eвдeнe. Харшлын eвчтэй хунд хамгийн муу цаг.

20.00 Биеийн байдал гайхамшигтай сайн, сэтгэл тайван байна.

21.00 Цээжлэх зvйл амархан тогтоно. Ой ухаан хурц байна.

22.00 Цусны цагаан бeeм олширно. Биеийн халуун буурна.

23.00 Бие махбодь амрахыг шаардана. Эсийн сэргэн тeлжих чанар vргэлжилнэ.

24.00 Бие тeдийгvй тархи амрахад бэлтгэгэдэнэ. Мартамхай байх учир цээжилсэн зvйл ойд тогтохгvй

НОХОЙ ДАЙРВАЛ БҮҮ ЗУГТААРАЙ

Бүү зугтаа. Нохой танаас хоёр хөлөөр илүү. Тиймээс та хичнээн хурдаллаа ч түүнээс зугтах нь юу л бол. Тэгээд ч түүнд таныг араас чинь үмхэхэд хамаагүй амар байх болно.-Нохойны уур таны айдастай харгалзан өсдөг. Түүний дайрах болсон шалтгааныг таны айдас түүнд үнэн гэж баталж өгнө.-Түрүүлэх гэж давш. Ийм тохиолдолд голдуу аман хавьтал болж гэмтлийн эмнэлэг явах хэрэг гардаг. Тиймээс нохой хуцаж л байг. Харин та дуугүй л зогсоод бай.-Өөрийгөө хамгаалах хэрэгсэл болгож мод ч юм уу куртка ол. Курткандаа шүдийг нь шигтгэчихээд хумиад авах зоригтой бай.-Хэрэв нохой юу юугүй танаас зүүгдчихсэн бол түүний хамар уруу нь цохь. Нударгаараа цохь эсвэл хуруугаараа чимхсэн ч болно. Энэ бол нохойны эмзэг цэг.-Нохойны шүд таны арьсыг бяцхан шалбалсан байсан ч хамаагүй эмнэлэгт ханд. Нохойны солио тийм ч эмчлэгдчихдэг эд биш. Тиймээс урьдчилан сэргийлж тариул. Дүүрэг болгоны чинь гэмтлийн кабинет танд туслах болно. Эсвэл “хуучин” гэмтэлд хандаж болно.

УСАНД ЗӨВ ОРОХ НЬ ӨВЧНӨӨС ХАМГААЛАХ ХАМГИЙН САЙН АРГА

Усны эмчилгээний чанарыг хvн тeрeлхтeн аль эртнээс мэддэг байсан. Дээр vед Ромд л гэхэд хvмvс торхтой халуун усанд эмчилгээний ургамал хийж суух дуртай байжээ. Ус нь хvний биед дулааны, механик, химийн цочрол eгдeг. Ус дулаанаасаа хамаарч хvний биеийг халааж, хeргeж чадна. Та халуун, хvйтэн усанд зэрэг орж vзээгvй бол эмчилгээний томоохон боломжийг алдаж байна гэсэн vг. Энэ нь хvний биеийн эсэргvvцлийг сайжруулж, тэсвэртэй болгодог. Эхэн vедээ та усны хэмийн ялгааг бага гаргаж, 2-3 минутын турш тийм ч халуун бус усанд ороод, дараа нь тийм ч хvйтэн бус усанд ийм хугацаагаар ороорой. Ингээд усанд орох болгондоо усны хэмийн ялгааг ихэсгэнэ. vvний дараа таны ядаргаа тайлагдаж, янз бvрийн eвчин хууч алгуурхан арилна. Усанд орох vедээ янз бvрийн давс, хeeс, эмийн ургамал хийхээ битгий мартаарай. Халуун усанд орохдоо нэмэлт бэлдмэлээ зeв сонгож чадвал судас, мэдрэл, vе мeчний eвчнeeс ангижирч, ханиад томуу, цаг агаарын eeрчлeлтeд тэсвэртэй болно. Мэдээж халуун усанд зeв орж сурах хэрэгтэй.

Хэрвээ та сорвитой бол...

Та нvvрэндээ сорвитой тvvнийгээ арилгах юмсан гэж бодож явдаг бол дараахь бигнvvрийг тавьж болно. Магадгvй vр дvн нь тийм ч хурдан харагдахгvй байлаа ч гэсэн таны сорви бvдгэрнэ.
Vvнд:1.Нэг ширхэг єндєгний цагаан
2.Арван дусал перкис
З.Нэг цайны халбага нимбэгний шvvс орно.
Энэхvv бигнvvрийг нvvрэндээ 25-аас 30 минут тавих юм.

ХУВЦСАН ДЭЭР ТОГТСОН ТОЛБЫГ АРИЛГАХ АМАРХАН

Хувцсан дахь зарим толбыг хими цэвэрлэгээ ч арилгаж чадахгvй байх нь бий. Гэтэл гэрийн нeхцeлд толбыг гайхалтай сайн цэвэрлэх энгийн аргууд байна.-Нимгэн бол лимоны шvvсээр арчихад бvрэн арилдаг. Харин дараа нь бvлээн индvvгээр хатааж, усанд угаа. Мeн уксусаар арилгадаг. Уксустай усанд бохирдсон хэсгийг дэвтээгээд дараа нь зайлж цэвэрлэ.-Дeнгeж дусаасан толбыг даруй халуун усаар угааж цэвэрлэ. Харин хуучин толбыг стакан усанд хоёр грамм /ойролцоогоор дeрвeн дусал/ нимбэгний хvчил хийгээд угаавал хялбархан арилна. Дараа нь бvлээн усанд хийж цэвэрлэ. Мeн цэнхэр спиртийг бага зэрэг халааж арчдаг.-Санаандгvй дусаачихсан шар айрагны толбыг vдшийн даашинз болон бусад хувцаснаасаа арилгах гэж та багагvй зовдог байх. Харин хялбархан арга бий шvv. Нэг грамм содны уусмал ийм толбыг хялбархан арилгадаг. Дараа нь сайн чанарын савангаар угааж цэвэрлээрэй. Толбо гvн биш бол цэнхэр спиртээр арчсан ч болно. Мeн савхин эдлэлийг цэвэрлэхдээ бохирдсон хэсгийн гадаргууг eндeгний цагаан уураг шингээсэн даавуугаар зeeлeн арч. Ийнхvv цэвэрлэхэд хир толбо амархан арилж, гялалзсан eнгeтэй болдог.

ßдаргаанд орсон vед...

Мэдрэлийн архаг ядаргаа бий болдог хэд хэдэн нeхцeлvvд байдаг. Их дуу шуугиантай орчинд амьдрах, ажиллах, биеэ барьсан давчуу хувцас eмсeх, хvчтэй эм тариа их хэмжээгээр хэрэглэх, нойр хасах, удаан хугацаагаар сууж, ууц нуруу, нvд гараа чилээх нь eвчнийг vvсгэх эх суурийг тавьж eгдeг. Архаг ядаргаанд орсон vед нойргvйдэх, толгой байнга eвдeж хeлрeх, нvдний хараа гэнэт муудах, хий юм vзэх, амархан ядарч сульдан толгой эргэх зэрэг шинжvvд илэрдэг. Ядаргаа нь биед орших магнийн дутагдлаас vvсдэг нь нотлогджээ. Тиймээс магнигаар баялаг зeгийн бал, арвайн гурил, хvц будаа зэргийг eргeн хэрэглэх нь тустай. Бид “В” витамин дутагдсанаас архаг ядаргаанд нэрвэгддэг. Хэт чанасан маханд “В” витамин юу ч vлддэггvй. Иймд эрvvл малын махыг хааяа шvvрхий идэхэд гэмгvй. Жимсний шvvс, байцаа тeмс нь тамир тэнхээ нeхдeг шидтэй.

Ýð¿¿ë ìýíä

Хэдийгээр пvvз хeлд эвтэйхэн, хeнгeн боловч eглeeнeeс орой хvртэл пvvз eмсдeг хvмvvс eeртee тун их хvндрэл авчирч магадгvй. Ингэж eдeржин пvvз eмсвeл хeлийн ул улайж, арьс цочрон загтнаа vvсэж яваандаа мeeгeнцeр болон хувирна. Хэрэв пvvз eмсeхeд дээрх шинж тэмдэгvvд мэдэгдэж байвал дараах арга хэмжээг яаралтай аваарай.-хeлee орой болгон угааж сайтар арчиж бай. Ялангуяа хeлийн хуруунуудын хооронд их хeлeрдeг тул энэ хэсгийг сайтар угаах хэрэгтэй.-болж eгвeл хоёр eдeр дараалан гутал eмсeхгvй байхыг хичээ.-гэртээ нэг бол хeл нvцгэн эсвэл задгай шаахай eмсeж сур.-хэрэв хeл шивэртээд байвал бvлээн усанд хоолны халбага цууны хvчил хийж, хeлee 10 минут дvрээд сайтар арч.-эмийн сангаас мeeгeнцeрийн эсрэг тос авч тvрхээрэй.-хэрэв энэ бvхнийг хэрэглээд 10 хоноод зvгээр болохгvй бол пvvз eмсeхee больж эмч дээр очоорой.

Хичээл

Танд Microsoft Powerpoint программ дээр ажиллахад тань энэхvv программын тухай мэдлэг,чадвар дутагдаж ажил хэргээ бvтээн ,явуулахад тань хvндрэл vргэлж учирдаг уу?। Тэгвэл та наашаа суу। Энэхvv сайтаас та PowerPoint программын тухай дэлгэрэнгvй их мэдээлэл, хичээл, жишээ, тайлбаруудыг олж vзэх боломжтой юм। Та бvхэн эрснээ эндээс олж PowerPoint программыг бvрэн эзэмшиж, ажил хэрэг, илтгэл, тайлангаа бэлтгэн удирдах чадвартай болно гэдэг итгэлтэй байна। энд дарж орно уу?

Вирус гэж ер нь хэн юм бэ...

Та бvхэндээ хамгийн хэрэгтэй зvйл болох компьютерийн вирусны тухай монгол хэл дээрх ойлгомжтойгоор бичсэн номыг орууллаа। Энэ нь компьютер болон тvvн дээрх мэдээллийг сvйтгэх чадвартай гол вирусуудыг яаж илэрдэг, хэдэн онд гарч ирсэн гээд л бvх мэдээллийг энэ номноос авч чадах юм। Энд дарж vзнэ vv...

World Wide Web

1989 онд Женев (Geneva) дэх физикийн CERN лабораторид, Тим Бернерс Ли (Tim Berners-Lee) гэдэг хvн Вэбийг анх бvтээжээ. Уг нь мань хvн хийж байсан физикийн судалгаандаа хэрэглэхэд амар датабейс зохиохыг зорисон байж л дээ, учир нь тухайн vед хэрэглэгдэж байсан датабейс нь тvvний ажилын хэрэгцээнд тєдийлєн нийцэхгvй байжээ. Ингээд тvvний бодож олсон санаа нь материалуудаа хооронд нь hypertext маягаар холбож єгєх явдал байлаа. Нэг материалыг уншиж байгаад, єєр нэг материалын нэр тэр дунд нь тааралдах юм бол тэр нэрийг нь link буюу холбоос болгон ашиглаж шууд тэр дараагийн сэдэв рvv шилжин орж болно. (Энэ тайлбарлах гэж ядаад байгаа зvйлийг маань та уул нь яг одоо хэрэглээд л сууж байна шvv дээ)
CERN лабораторийнхан анхны вэб браузер (web browser)-г 1990 онд бvтээж, 1991 оноос тvvнийг нь бусад байгууллага хvмvvс ашиглаж эхэлжээ. 1992 оны эцэс гэхэд UNIX vйлдлийн системтэй компъютеруудад зориулсан нэлээд хэдэн вэб браузерууд тєрєн гарсан бєгєєд, тухайн vед бvх дэлхий даяар ердєє 30 гаруйхан вэб сервер (web server) байлаа. 1993 онд АНУ-н Иллинойсын их сругуулийн (University of Illinois) оюутан Марк Андреесэн (Mark Andreesen)-р удирдуулсан хэсэг оюутнууд хамтарч, NSCA тєсєлийн нэг хэсэг болгож анхны график хэрэглэх боломж бvхий вэб браузер болох Mosaic-г бvтээжээ. 1993 оны эцэс гэхэд UNIX, Windows, Macintosh vйлдлийн системтэй компъютеруудад зориулсан Mosaic браузерууд хэрэглээнд гарч, тухайн vед бvх дэлхий даяар 200 гаруй вэб сервер ашиглагдаж байв. 1994 онд Марк Андреесэн нєхєдийн хамтаар NSCA тєсєлєєс гарч Netscape браузерыг бvтээж, бизнесийн ашиг олох зорилгоор худалдаалж эхэлсэн ба, єєр хэд хэдэн хувийн компаниуд vvнтэй ижил бизнес эрхэлж эхэлжээ. Ингээд vvнээс хойш жил хvрэхгvй хугацааны дараа Вэб нь Интернэтийн нvvр царайг маш хvчтэй єєрчилж байгаа нь тодорхой болсон бєгєєд, Microsoft, Netscape зэрэг компаниуд вэб браузер бvтээх ажилд сая сая долларын хєрєнгє оруулалт хийж зах зээл дээр ширvvнээр єрсєлдєж эхэлсэн байна. NSCA-с Mosaic браузерыг гаргахаа 1996 оноос эхлэн зогсоосон байна.

Интернэт гэж юу вэ?

Хvн тєрєлхтєний тvvхэн дэх хамгийн том ололт дэвшилvvдийн нэг нь Интернэт билээ. Анхлан АНУ-н цэрэг, боловсролын салбарын компъютеруудыг л хамарсан сvлжээ байсан бол, єнєєдєр Интернэт нь дэлхий даяар олон арван сая компъютерыг холбосон аварга том сvлжээ болон єндийжээ. 1990-ээд оны дундуур Интернэт хэрэглэгчдийн тоо сард дунджаар 15% буюу жилд 400 гаруй хувиар нэмэгдэж байлаа. Єнєєдєр энэ хурд нь харьцангуй буурсан боловч, хэрэглэгчдийн тоо єндєр хурдаар нэмэгдсэн хэвээр байгаа билээ. Яг хэдэн хvн Интернэтийг хэрэглэдэгийг хэн ч тодорхой хэлж чадахгvй ч гэсэн, 350 гаруй сая хэрэглэгчтэй баримжаалдаг бєгєєд 2005 онд тэрбум хэрэглэгчтэй болно гэж тооцоолдог. Хэрэглэгчидийн ихэнх нь залуу хvмvvс (35 нас тvvнээс залуу), эрэгтэй (67%), их дээд сургууль дvvргэсэн (55%), дундаж буюу дундажаас дээгvvр амьдралтай байна гэсэн судалгаа байдаг юм байна. Хэрэглэгчдийн тоо хурдтай єсєж байгаа vед дээрх ялгаа улам бvр багасаж байгаа бєгєєд, энэ талаарх сонирхолтой илvv олон тоо баримтуудыг та бvхэн дараах хаягаар орж олж авч болох юм: http://www.cs.cmu.edu/afs/cs.cmu.edu/user/bam/www/numbers.html#Internet
Зарим хvмvvс Интернэт, Вэб хоёрыг ижилхэн зvйл гэж ойлгоод байдаг, тэгвэл эдгээр нь ялгаатай юм। Интернэт гэдэг нь дэлхий даяар мянга мянган сvлжээг нэгтгэж vvссэн аварга том сvлжээ юм. Интернэтэд холбогдсон копъютерууд єєр хоорондоо харилцах боломжтой болно. За тэгвэл Вэб буюу англиар World Wide Web гэж нэрлээд байгаа нь бол сvлжээнд ажиллах зориулалттай программ хангамж юм. Интернэтэд хамгийн чухал ач холбогдолтой программ хангамж гэвэл World Wide Web яах аргагvй мєн. Хэдийгээр email нь Интернэтэд хамгийн их ачааллыг vvсгэдэг ч гэсэн Вэб л Интернэтийг энэ зэрэгт хvргэсэн буюу, зєвхєн эрдэм шинжилгээний ажилд л хэрэглэгдэх тєдий байсан сvлжээг хvн болгоны хэрэгцээний сvлжээ болгож чадсан юм.
Интернэтийн Тvvх
Одоогоос 32 жилийн ємнє (1969 онд), АНУ-ын Батлан Хамгаалах Яам нь Интернэтийг ARPANET гэдэг нэртэйгээр анх 4 компъютерыг хооронд нь холбож vvсгэжээ. Yvний гол зорилго нь цэрэгийн судалгаа шинжилгээ хийж байсан цєєн хэдэн их дээд сургуулиудын компъютеруудыг холбох явдал байжээ. Энэ сvлжээнд компъютеруудыг нэмэж холбосоор, 1974 он гэхэд 62 компъютер холбогдоод байжээ. 1983 онд уг сvлжээг хоёр салгасан бєгєєд, нэг нь цэвэр цэргийн хэрэгцээнд (Milnet), нєгєєдєхийг нь их дээд сургуулиудын эрдэм шинжилгээ судалгааны ажилд зориулж Интернэт гэж нэрлэжээ. Энэ vед Интернэтэд 1000 хvрэхгvй толгой компъютер (host computer - интернэтэд шууд холбогдсон компъютер) холбогдсон байжээ.
1985 онд Канадын засгийн газар тус улс дахь бvх их дээд сургуудиудыг холбосон BITNET сvлжээг vvсгээд, тvvнийгээ Internet-тэй холбосон байна. Тухайн vедээ BITNET нь Internet-тэй єрсєлдєж байсан том сvлжээ ажээ. 1986 онд АНУ-н Yндэсний Шинжлэх Ухааны Сан томоохон их дээд сургуулиудыг холбосон NFSNET сvлжээг байгуулжээ. 1987 оны эцсээр Internet-д 10000, BITNET-д 1000 толгой компъютер холбогдоод байжээ.
Улам олон хэрэглэгч холбогдох тусам сvлжээний хурд ихэд удааширч байсан тул, 1987 онд АНУ-н Yндэсний ШУ-ны Сангаас NFSNET-д зориулан єндєр хурдтай холболт тавьж эхэлжээ. Ингээд 1988 онд 13 дэд бvсийн Интернэт, 170 LAN сvлжээ, 56000 толгой компъютер холбоод байв. Канадын BITNET сvлжээг 1989 оноос эхлэн Интернэттэй ижилхэн протокол хэрэглэх болгож, тус онд АНУ, Канадын нийт сvлжээнд 20000 гаруй толгой компъютер холбогдоод байлаа.
Дэлхийн бусад оронд ч гэсэн vvнтэй ижил сvлжээнvvд байгуулагдаж эхэлсэн бєгєєд, ихэнхдээ Интернэтийнхтэй ижилхэн стандардтай байгуулж байжээ. Yvний vр дvнд бэлхийн бусад орны сvлжээнvvд хоорондоо зохицож холбогдох боломжтой болж байсан бєгєєд, 1990-ээд оны ихээр ихэнх улс орнуудын сvлжээнvvд хоорондоо холбогдож нэгэн аварга том сvлжээ байгуулагдаж эхэлжээ. Тухайн vед эдгээр олон дэд сvлжээ болгон нь єєрийн гэсэн нэр ус, vнэ тєлбєр зэрэгээрээ ялгарч байжээ. Яваандаа Интернэт гэдэг нэрийг ерєнхийд нь хэрэглэх болж, бvхэл дэлхий даяарх сvлжээнvvдэд Интернэтийн хэрэглэдэг TCP/IP протокол хэрэглэгдэж эхэлжээ. 1992 оны эцэсээр 1 сая толгой компъютер Интернэтэд холбогдоод байв.
Анхандаа Интернэтэд бизнесийн зорилготой vйл ажиллагааг хориглосон байв. Бvх санхvvжилтийг улс орнуудын засгийн газар, судалгааны байгууллагуудаас гаргадаг байв. 1990-ээ оны эхээр бизнесийн жижиг сvлжээнvvд Интернэт-д холбогдож эхэлжээ. Ингээд нэгэн шинэ тєрєлийн vйлчилгээ гарч ирсэн нь хvмvvсийг тєлбєртэйгээр Интернэт-д холбож єгдєг явдал болж, удалгvй Интернэт нь зарлал сурталчилгааны томоохон зах зээл болов. Интернэтийн бизнес талын хэрэглээ нь маш хурдтай нэмэгдэж, тун удалгvй анхны зориго нь болох эрдэм шинжилгээ судалгааны талын хэрэглээнээс хэд дахин илvvтэйгээр бизнесийн зорилгоор ашиглагдаж эхэлжээ. 1994 онд Интернэтэд 4 гаруй сая толгой компъютер холбогдсон байхад, ихэнх нь бизнесийн зорилгоор холбогдсон байсан тул, АНУ, Канадын засгийн газарууд єєрсєддєє харъяалагдах цєєн хэдэн сvлжээндээ санхvvжилт хийхээ зогсоосон ба удалгvй бусад байгууллагууд, бусад орны засгийн газарууд ч гэсэн ижилхэн арга хэмжээ авчээ. Ингээд Интернэт нь цэвэр бизнесийн vйл ажиллагааан дээр оршин тогтнох болжээ.
Интернэт асар єндєр хурдтайгаар хєгжин хvрээгээ тэлж байсан бєгєєд энэ талаар нэлээд нарийвчилсан мэдээлэлийг та бvхэн дараах хаягаар орж олж авч болох юм:http://www.zakon.org/robert/internet/timeline/
Ингээд vзвэл олон тооны сvлжээнvvд хоорондоо холбогдож бий болгосон тул Интернэтэд ямар нэгэн удирдах тєв гэсэн ойлголт байхгvй. Анхлан байгуулахад нь оролцож байсан хvмvvсийн ихэнх нь Интернэтийг тєвлєрсєн удирдлагатай болгохгvйн тулд тууштай тэмцэж ирсэн бєгєєд, энэ нь эргээд зарим талаар ашиггvй байдалд ч хvргэсэн юм.

Мэдээллийг хэрхэн хайх вэ?

Єнєєдєр Интернэт нь хэтэрхий их мэдээлэл агуулсан хэт аварга том сvлжээ болоод, хэрэглэгчидийн хувьд яг хэрэгтэй байгаа мэдээлэлээ богино хугацаанд хайж олох нь нэлээд томоохон даваануудын нэг болоод байгаа билээ.
Хайлтын системvvд. Ямар ч гэсэн ихэнх тохиолдолд уламжилалт хайлтын системээ ашиглана. Хамгийн алдартай хайлтын системvvд:
Yahoo - вэб хуудсуудыг ангилан ялгаж дэд бvлэгvvд vvсгэсэн тул сэдэвээр нь хєєж мэдээлэлийг хайхад амар. Гэхдээ зарим хvмvvс эндээс хайгаад тєдийлєн хангалттай их мэдээлэл гарч ирдэггvй гэж ярилцах нь ч бий.
Altavista - энэ нь хамгийн єргєн хvрээтэй хайлтын систем мэт надад санагддаг, харамсалтай нь зарим тохиолдолд хэтэрхий олон vр дvн гаргаж ирдэг.
Google - зарим хvмvvс энийг их хэрэглэх дуртай байдагийн учир нь элдэв график реклам багатай, хэрэглэхэд хялбар байдаг биз.
Excite
Монгол хайлтын системvvд:
www.mobinet.mn - Мобикомын вэбийн сан.
www.mol.mn - МонголиаОнлайн хуудасны вэб хайлт.
www.mongolsearch.com - шинэ хийгдэж буй вэбийн сан.
Єєр олон вэб хайлтын системvvд байгаа боловч чанарын ялгаа багатай тул энэ гурвыг нэрлээд л єндєрлєв.
Хайлт хийхдээ анхаарах зvйлс:
Эдгээр хайлтын системvvд нь бvхэл Интернэт дотор хайдаггvй юм шvv. Зєвхєн єєрсєдєд нь бvртгvvлсэн вэбнvvдээс л хайлтаа хийнэ.
Хайлтаа хийхдээ тухайн сэдэвтээ хамаарах аль болох олон тvлхvvр vгийг эхний ээлжинд оруулж vзээд олдохгvй бол тvлхvvр vгээ цєєлж явбал амар биз. Ганц хоёрхон нэлээд тvгээмэл хэрэглэгддэг vгээр эхлээд хайх юм бол vзээд баршгvй их хуудас олдож, та тэр болгоныг хvссэн сэдэвтээ хамаатай эсэхийг vзэх гэж хамаг цагаа vрэх хэрэг гарна шvv.
Крилл vсэг маань компъютерын ертєнцєд хэрхэн гарах талаар тогтсон шийдвэхгvй байсан тул, крилл vсэгээр vг бичиж хайх нь тєдийлєн оновчтой сонголт биш гэдэгийг сануулъя.

ìýäýýëýë

Манай бага охин тeрeeд удаагvй байгаа учир зургийг нь оруулж амжаагvй байна. Удахгvй зургийг нь оруулнаа

Оíèãîî..

Хичээлийн шинэ жил। Ангийн багш орж ирэв। - Би та нарт нэг зvйлийг анхааруулъя। Би олон vгэнд дургvй хvн। Тийм болохоор миний заасан хvvхэд самбарт гарна шvv гэтэл нэг сурагч: - Би ч бас олон vгэнд дургvй। Тийм болохоор би толгойгоо баруун зvvн тийш нь хєдєлгєж байвал намайг самбарт гарах дургvй байна гэж ойлгоорой.

---
Программчин байх яасан хэцvv юм бэ. Амралтын єдрєєрєє айлд зочлохоор хоол цай ч єгєлгvй, шууд гэрийнхээ компьютер рvv чирч vзэж хараад, засч янзлаад єг гэх юм. Ийм юм сонсоод уур аймаар их хvрдэг ч эмэгтэйчvvдийн ч юмуу, эсвэл шулуун гэдэсний эмч байсан бол балрах нь ээ гэж бодохоор аяндаа зvгээр болчихдог юм.

---
Залуу минь таны энэ шvлгvvд гойд биш юм। Гэхдээ Шекспир, Есенин хоёр бичээгvй хоёр шvлэг байна. - Баярлалаа. Эрхэм шvvмжлэгч ээ, ямар шvлэг юм бэ? - Нэг нь компьютерийн тухай, нєгєє нь жинсэн ємдний тухай.

---
Оюутан хvн зачёт єгєхийн тулд юу ч хийхээс буцахгvй। Бvр зарим нь хичээлдээ явдаг. Их сургуулийн жорлон. - Вася! Чи зачётоо тавиулсан уу? Баруун талаас: - Vгvй ээ. Тэр муу халзан чєтгор хэзээ тавих юм бvv мэд. Зvvн талаас: - Хэзээ ч тавихгvй.

---
Багш аа। Хэн нэгэн хvнийг хийгээгvй юмных нь тєлєє шийтгэж болох уу -Vгvй ээ. -Тэгвэл би єнєєдрийн даалгаврыг хийгээгvй ирсэн шvv.

---
Єчигдєр ёстой саак тєхєєрємж харсан ш дээ мань чинь। Гар нь принтертэйгээ залгаатай, ямар ч процессор, цахилгаан, драйвер энэ тэргvйгээр шууд ажилладаг...- Малаа тэрийг чинь бичгийн машин гэдэг юм байхгvй юу...

---
-Балдаан би сая чаатлаж байгаад надтай уулзахаа тэсэн ядан хvлээж байгаа 17 настай, лусын дагина шиг царайлаг, онгоноороо охинтой танилцлаа।-Нэрээ Думаа гэж байна уу?-Тийм, чи яаж мэдсэн юм бэ?-Тэгвэл сайн байна уу америкаас ирсэн Жорж минь?

---
Хакер залуу эмчид vзvvлж байна гэнэ.Эмч:-Залуу минь энэ сайхан биеийг ингэж гамгvй эдлэх ч гэж дээ. Тун харамсалтай байна гэхдээ та ердєє 30 хоногийн л настай vлдсэн байна.Хакер:-Тийм vv? Эмч тэгвэл vvний чинь crack-ийг хаанаас татаж авах боломжтой та мэдэхгvй биз?

Îíèãîî...Халтар жаал

Багш нь: - Жимми. Чи яагаад нvvрээ угаадаггvй юм бэ? Єглєєний идсэн юм чинь нvvрэнд чинь нялаатай байна. - Юу нялаатай байна? - Єндєг. - Багш аа, та андуурч байна. Энэ чинь єчигдєрийнх.